โตเกียวเป็นเมืองหลวงที่มีชื่อเสียงมากของประเทศญี่ปุ่น ผู้คนส่วนใหญ่เข้าใจกันว่าโตเกียวคือเมืองเอโดะในสมัยอดีต และกลายเป็นกรุงโตเกียวอย่างที่เป็นอยู่ อย่างไรก็ตาม พื้นที่จริง ๆ ของเอโดะในสมัยอดีตกับโตเกียวในปัจจุบันนั้นแตกต่างกันอย่างมาก
แต่เดิม เมืองเอโดะเป็นบ้านนอกต่างจังหวัดที่โทคุกาวะ อิเอยาสุ ถูกโทโยโทมิ ฮิเดโยชิสั่งโยกย้ายให้ไปรับราชการเมื่อ 10 ปีก่อนศึกเซกิกาฮาระ แน่นอนว่าเมืองหลวงในเวลานั้นคือเกียวโต เอโดะอยู่ในพื้นที่ราบลุ่มชุ่มน้ำที่แสนเฉอะแฉะแถมยังเป็นเมืองที่มีประชากรเบาบางจนอิเอยาสุเองก็ไม่อยากมาอยู่ เขาใช้เวลาหลายสิบปีในการถมที่ ปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน สาธารนูปโภคต่าง ๆ และสร้างเมืองขึ้นมา
เมืองเอโดะสามารถแบ่งออกเป็นพื้นที่ราบสูงด้านหลังปราสาทเอโดะ เรียกว่า “ยามาโนเตะ” และพื้นที่ที่ถูกถมขึ้นมาหน้าปราสาทเอโดะ เรียกว่า”ชิตะมาจิ” แล้ว “เอโดะ” นี้มีพื้นที่ตั้งแต่ตรงไหนถึงตรงไหนกันนะ ?
จากแผนที่ของยุคคังเอ (ปี 1624 - 1645) ในช่วงต้นยุคเอโดะ ขอบเขตของเมืองเอโดะในสมัยนั้นหากเทียบกับเขตในปัจจุบันคือครึ่งตะวันออกของเขตจิโยดะ เขตจูโอ และวัดโซโจจิในเขตมินาโตะ แต่เดิมเมืองเอโดะมีพื้นที่เพียงประมาณ 7.8 กม. เท่านั้น ถือว่ามีขนาดเล็กมาก ผู้ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ในปัจจุบันจึงอาจจะสามารถพูดได้อย่างภาคภูมิใจว่าอยู่บนพื้นที่เมืองเอโดะดั้งเดิม แต่อย่างไรก็ตาม ในประวัติศาสตร์ 250 ปีอันรุ่งเรืองของยุคเอโดะ เมืองเอโดะได้ขยายขอบเขตออกไปเรื่อย ๆ
การขยายขอบเขตเมืองออกไปเรื่อย ๆ นี้ส่งผลให้เจ้าหน้าที่ทำงานหนักขึ้น ย้อนกลับไปในตอนนั้น จะมีตำแหน่งผู้พิพากษาเมืองซึ่งจะรับผิดชอบเรื่องตุลาการและการบริหารราชการแผ่นดิน ถือเป็นตำแหน่งที่สำคัญมาก ๆ หากเทียบกับปัจจุบันก็คล้ายกับการควบทั้งตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัด จเรตำรวจ หัวหน้าศาล หัวหน้าใหญ่ของสถานีโตเกียว เรียกได้ว่าเป็นตำแหน่งที่ดูแลความสงบเรียบร้อยของเมืองเอโดะทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้พิพากษาเมืองเป็นตำแหน่งที่น่ากลัวเนื่องจากภาระหน้าที่อันล้นมือ จนทำให้เกิดคาโรชิ หรือมีผู้เสียชีวิตจากการทำงานหนักเกินไปเป็นจำนวนมาก เพื่อเป็นการลดภาระให้กับเจ้าหน้าที่ ในที่สุดก็มีการกำหนดขอบเขตของเมืองเอโดะและขอบเขตในการปกครองขึ้นในปี 1818 หรือ 200 ปีหลังจากการก่อตั้งเมืองเอโดะ
本田のクラブの新しい名称が、EDO ALL UNITEDだから、ONE TOKYOよりもだいぶホームタウンが縮小したな。江戸って、意外と範囲が狭いのよ？ pic.twitter.com/q00YLZKX0e
— みたけ＠子連れ一等兵（KFG） (@mitake1999) October 15, 2020
รัฐบาลบาคุฟุได้กำหนดให้พื้นที่ภายในเส้นสีแดงคือพื้นที่ของเมืองเอโดะ และพื้นที่ภายในเส้นสีดำที่แคบลงมาคือพื้นที่ในการปกครองดูแล ส่วนพื้นที่นอกเส้นสีดำจะไม่เกี่ยวข้องกับการบริหารและถูกควบคุมโดยคันโตกุนได สรุปแล้วพื้นที่ของเมืองเอโดะจะอยู่ที่ประมาณ 15.7 กม. หากเทียบกับปัจจุบันนั่นคือพื้นที่ของเขตต่อไปนี้ เขตจิโยดะ, เขตจูโอ, เขตมินาโตะ, เขตชินจูกุ, เขตบุงเคียว, เขตไทโตะ, เขตสุมิดะ, เขตโคโตะ, เขตชิบูย่า, เขตโทชิมะ, เขตอาราคาวะ และส่วนหนึ่งของเขตต่อไปนี้ เขตชินากาวะ, เขตเมกุโระ, เขตคิตะ, เขตอิตาบาชิ
เวลาที่ไปญี่ปุ่นครั้งหน้า ลองไปเที่ยวในเขตเหล่านี้แล้วนึกย้อนกลับไปว่าพื้นที่เหล่านี้เคยเป็นเมืองเอโดะเก่ามาก่อน ผ่านเรื่องราวและประวัติศาสตร์ต่าง ๆ มามากมายนับไม่ถ้วน ก็น่าจะช่วยให้ท่องเที่ยวได้สนุกยิ่งขึ้นนะคะ ^^
สรุปเนื้อหาจาก mag.japaaan
